Xin chào!
Hôm nay là ngày thứ hai trên hành trình học Prompt Engineering của mình. Và nếu bạn cũng từng thắc mắc “AI hiểu lời mình gõ vào bằng cách nào, AI hoạt động như thế nào”, thì… xin mời cùng mình bước vào thế giới token, mô hình ngôn ngữ và những cú “đoán siêu đỉnh” của AI như ChatGPT nha!
Ảnh minh họa: Bộ não của AI
🎯 Mục tiêu của ngày hôm nay:
- Hiểu cách những AI như ChatGPT, Grok hay Gemini tạo ra phản hồi (output).
- Làm quen với token – đơn vị “tư duy” của AI.
- Viết 2 prompt thực hành cực đơn giản mà cực kỳ thú vị.
- Học thêm 5 từ vựng tiếng Anh chuyên ngành siêu hữu dụng.
🤖 AI hoạt động Như thế nào vậy nhỉ?
Nói một cách dễ hiểu, ChatGPT không “suy nghĩ” như con người, mà nó đoán từ tiếp theo cực kỳ thông minh dựa vào các từ (hoặc cụm từ) trước đó.
Mình lấy ví dụ:
Khi bạn gõ:
“Tôi đang cảm thấy rất…”
Mô hình sẽ dùng xác suất để dự đoán các từ khả dĩ:
- “vui” (80%)
- “mệt” (15%)
- “đói” (5%)
→ Nó chọn “vui” vì xác suất cao nhất. Sau đó lặp lại quá trình này để tạo ra cả đoạn văn.
Và đây là 3 bước cơ bản mà ChatGPT thực hiện mỗi khi mình gõ prompt:
- Chuyển nội dung thành token – giống như chia nhỏ đoạn văn ra thành từng từ câu, chia câu thành từng cụm từ hoặc từng từ. Sau đó chuyển từ thành token.
- Dự đoán token tiếp theo – kiểu “Ờ, chắc người này sắp hỏi cái này nè…”
- Lặp lại cho đến khi ra nguyên đoạn trả lời – và boom 💥, bạn có câu trả lời rồi!
🎯 Tóm lại: AI như ChatGPT luôn đoán liên tục, nhưng nó “đoán có cơ sở”, vì đã được học từ hàng tỷ dòng dữ liệu!
🧠 LLM là gì mà nghe xịn vậy?
LLM (Large Language Model) là mô hình ngôn ngữ lớn. Lớn cỡ siêu to khổng lồ á.
Nó được “nhồi” hàng trăm tỷ từ để học cách viết giống người thật – từ blog, thơ, bài luận cho đến code, tất tần tật!
Mấy em như Grok, Claude hay GPT-4 chính là ví dụ điển hình của LLM đó nha.
✍️ Hôm nay mình thực hành gì?
✅ Prompt 1:
Tóm tắt đoạn văn sau thành 2 câu ngắn gọn:
[...dán đoạn văn có nhiều hơn 2 câu vào đây...]
👉 Kết quả: Gọn gàng – đúng ý – không lan man!
Khi mình gõ “Tóm tắt đoạn văn”, thì AI vẫn trả lời được, nhưng nếu mình thêm chi tiết như “thành 2 câu” thì kết quả xịn hơn hẳn.
✅ Prompt 2:
Viết lại tiêu đề blog sau theo phong cách trẻ trung, hấp dẫn hơn:
“Tìm hiểu cách hoạt động của ChatGPT”
👉 Kết quả được gợi ý:
- “Bên trong bộ não ChatGPT: Đoán nhưng trúng!”
- “ChatGPT xử lý lời bạn ra sao? Dễ hiểu cực!”
Mình cười nhẹ vì… quá đúng tone mình cần. 😄
📘 5 từ vựng tiếng Anh hôm nay (cực kỳ cần thiết luôn!)
| Từ | Nghĩa | Dùng trong thực tế |
|---|---|---|
| token | đơn vị ngôn ngữ nhỏ | How many tokens is this prompt? |
| generate | tạo ra | The model generates a poem. |
| completion | phần trả lời AI tạo ra | The completion was spot on! |
| instruction | hướng dẫn | Give a clear instruction to the AI. |
| assistant | trợ lý (AI) | The assistant helps me brainstorm ideas. |
📝 Mình cũng thử đặt câu với những từ trên:
I use clear instructions to help the assistant generate better output. Hiểu nôm na là “tui dùng hướng dẫn rõ ràng để giúp AI tạo ra kết quả (đầu ra) tốt hơn. Chắc tui dịch đúng rùi 😀
💬 Mình hỏi AI thử luôn…
Prompt mình dùng:
Giải thích quá trình tạo output của bạn như thế nào?
Và ChatGPT đáp rất “có tâm”:
Mình phân tích lời bạn nói thành các token, sau đó dự đoán token tiếp theo hợp lý nhất, và tiếp tục cho đến khi tạo ra phản hồi hoàn chỉnh.
✨ Mình nhận ra: Nếu prompt của mình càng rõ – AI càng dễ “đoán trúng” và trả lời hay hơn.
🧾 Ghi chú & cảm nhận
Học cách AI như ChatGPT hoạt động giúp mình viết prompt có chiến lược hơn, không chỉ gõ đại rồi cầu may. Mình hiểu rằng từ khoá, cách diễn đạt, và ngữ cảnh rất quan trọng trong việc hướng AI đi đúng hướng.
📌 Tổng kết ngày 2
✅ Hôm nay mình đã:
- Hiểu cách AI hoạt động với token. Nó chuyển câu thành những token nhỏ sau đó đoán từ để đưa ra câu trả lời tốt nhất.
- Thử 2 prompt đơn giản mà hiệu quả: Một prompt yêu cầu AI tóm tắt đoạn văn và một prompt viết lại title cho blog.
- Học thêm 5 từ chuyên ngành tiếng Anh. Vẫn là món khó ăn nhất của mình 😀
- Thấy được sức mạnh của việc viết prompt rõ ràng và đúng mục tiêu
🔥 Ngày mai sẽ còn thú vị hơn khi mình học cách “tư duy như AI” – kiểu mỗi bước một logic rõ ràng. Cùng đón chờ nha!
Nếu bạn quan tâm ngày 1 học gì thì xem ở đây nha: [Ngày 1] – Prompt là gì? LLM là gì? Mở khoá tư duy AI từ con số 0
Thắc mắc gì cứ để lại phản hồi trong phần bình luận bên dưới cho mình nha!
