Xin Chào!
Chủ đề hôm nay sẽ là Ngữ Cảnh Trong Prompt !
Mới đó đã là ngày thứ 9 trong hành trình trở thành chuyên gia Prompt Engineering của mình, và mình đang tiếp tục “giải phẫu” prompt để khám phá những thành phần quan trọng tiếp theo. Nếu Ngày 8 mình đã làm quen với Lệnh Chỉ Dẫn (Instruction) – “Bạn muốn AI làm gì?”, thì hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu về một yếu tố không kém phần then chốt: Ngữ Cảnh trong Prompt (Context). Cùng mình khám phá nhé.
Ảnh minh họa: Sơ đồ vai trò của ngữ cảnh trong prompt giúp định hướng phản hồi của AI
Bạn có bao giờ nhận thấy rằng, đôi khi bạn hỏi AI một câu đơn giản, nhưng câu trả lời lại chung chung, lạc đề, hoặc thậm chí… “ảo giác” không? Đó chính là lúc bạn cần đến sức mạnh của Ngữ Cảnh (Context)!
Mục tiêu chính hôm nay
- Hiểu rõ Context là gì, vì sao quan trọng trong prompt.
- Biết cách thêm ngữ cảnh phù hợp vào prompt.
- Thực hành thay đổi context để thấy sự khác biệt trong phản hồi của AI.
- Học 6 từ tiếng Anh chuyên ngành liên quan đến Context.
Ngữ Cảnh Trong prompt (Context) là gì?
Context là phần bạn cung cấp cho AI biết:
- Ai đang hỏi?
- Tình huống gì?
- Mục đích là gì?
- Có dữ liệu nào liên quan không?
Nếu không có Context, AI dễ:
- Trả lời chung chung.
- Thiếu giọng điệu phù hợp.
- “Ảo giác” (hallucinate) – tự chế ra thông tin, trước mình hay bị chỗ này nhất.
Các loại ngữ cảnh thường gặp
| Loại Context | Ví dụ |
|---|---|
| Thông tin nền tảng | “Bạn là chuyên gia marketing…” |
| Thông tin người dùng | “Tôi là sinh viên năm nhất ngành công nghệ…” |
| Mục đích cụ thể | “Tôi cần bài này để đăng Facebook quảng bá sản phẩm handmade.” |
| Dữ liệu liên quan | Đoạn văn, tiêu đề cũ, đoạn hội thoại trước đó |
Gợi ý: Context nên được đặt ở đầu prompt, càng ngắn gọn – càng tốt!
Phần Thực hành
🟡 Thực hành 1: Thêm Context vào prompt cũ
Prompt gốc:
“Generate a list of 5 healthy breakfast options.” –> Liệt kê danh sách 5 món ăn sáng tốt cho sức khỏe
Thêm Context:
“I am a busy university student who needs quick, cheap, and nutritious meals.” –> Tui là một sinh viên đại học bận rộn và cần những bữa ăn nhanh, rẻ và bổ dưỡng.
✅ Kết quả: Bạn sẽ thấy danh sách được điều chỉnh phù hợp hơn – toàn món dễ làm, ít nguyên liệu, không cần nhiều thời gian.
🟡 Thực hành 2: Thay đổi ngữ cảnh (Context) cho cùng 1 chủ đề
Yêu cầu chung: Viết một đoạn văn về “Mùa hè”
| Context | Kết quả phản hồi |
|---|---|
| Cho trẻ em | Tươi sáng, nhắc đến kem, hồ bơi, kỳ nghỉ |
| Cho nhà văn | Mô tả cảm xúc, hình ảnh giàu chất văn học |
| Cho người lớn tuổi | Nói về sức khỏe mùa nóng, sự yên tĩnh, hoài niệm |
👉 Context làm thay đổi giọng điệu, từ ngữ, và cảm xúc rất rõ ràng!
Để thấy rõ hơn kết quả , tốt hơn hết là bạn chịu khó mở chatGPT hay bất kỳ chatbot nào bạn thích và thực hành luôn.
📘 6 từ vựng tiếng Anh chuyên ngành hôm nay
| Từ | Nghĩa | Ví dụ ứng dụng |
|---|---|---|
| Context | ngữ cảnh | Always provide sufficient context. |
| Data | dữ liệu | The AI needs data to understand the purpose. |
| Purpose | mục đích | Define the purpose of your request. |
| Audience | đối tượng | Consider your audience when writing. |
| Relevant | liên quan | Is this info relevant to your query? |
| Background | thông tin nền | Provide background to guide the AI. |
📌 Câu tự viết:
Consider the audience and purpose to create relevant context for the prompt. –> Mình tạm dịch là: hãy xem xét đối tượng và mục tiêu để tạo bối cảnh liên quan cho lời nhắc
💬 Thực hành Giao tiếp với ChatGPT
Mình thử bắt chuyện:
“Nếu bạn là một travel blogger, bạn sẽ mô tả thành phố Đà Lạt như thế nào?”
Kết quả: ChatGPT dùng phong cách kể chuyện, ngôn ngữ miêu tả phong cảnh, trải nghiệm, rất hợp tone du lịch.
👉 Đó chính là sức mạnh của ngữ cảnh nhập vai!
📋 Checklist ngày 9 – Mình đã tick gần hết rồi!
✅ Học 1–1.5 giờ lý thuyết về Context.
✅ Viết lại các prompt cũ với Context phù hợp.
✅ So sánh kết quả khi thay đổi Context.
✅ Học 6 từ chuyên ngành AI.
✅ Giao tiếp ngẫu nhiên để luyện phản xạ.
Tổng kết
“Không có ngữ cảnh – là như nói chuyện với người lạ giữa đường.
Có ngữ cảnh – là như nói chuyện với bạn thân biết mình muốn gì.”
Mình hiểu rằng Context không phải phần “phụ”, mà là “bệ phóng” để AI đi đúng hướng, viết đúng tone, đúng nhu cầu.
